گوتا پرکا در عصب کشی دندان چه کاربردی دارد؟

گوتا پرکا از نوعی جلبک دریایی تهیه می شود و در عصب کشی دندان برای پر کردن کانال ریشه دندان مورد استفاده قرار می گیرد. زمانیکه دندان نیاز به عصب کشی داشته باشد بعد از اینکه دندانپزشک با ابزار و وسایل تخصصی این کار، کانال ریشه دندان را کاملاً پاکسازی کرد و اصطلاحاً پالپ یا عصب دندان خارج شد باید کانال ریشه مجدداً پر شود. دندانپزشک برای پر کردن کانال ریشه دندان از گوتا پرکا استفاده می کند. دندانپزشک گوتا پرکا را به ماده ای به نام سیلر کرده و داخل کانال ریشه دندان کاملاً پر می شود.

گوتا پرکا در فرم ها و سایزهای مختلف موجود است. گوتا پرکاهای تک سایز یا single guta در سایزهای F₁, F₂, F₃, F₄, F₅ موجود است که دندانپزشک بسته به اندازه طول کانال ریشه دندان و گشادی آن از گوتا پرکا مناسب آن کانال ریشه استفاده می کند.

گوتا پرکا در فرم گوتاهای نازک که متناسب با فایل های عصبی هستند که به گوتاهای فرعی یا accessories معروف هستند نیز موجود می باشد که این نوع از گوتا پرکا معمولاً به صورت چندتایی مورد استفاده قرار می گیرند. دندانپزشک بسته به آخرین فایل دستی مورد استفاده برای خارج کردن کامل پالپ یا همان عصب دندان و طول ریشه و فرم انتهای ریشه دندان به تعداد مورد نیاز جهت پر کردن کامل کانال ریشه دندان گوتا پرکا را آغشته به سیلر کرده داخل کانال ریشه گذاشته و زمانیکه از پر شدن کامل و دقیق کانال ریشه دندان اطمینان پیدا کرد اضافات گوتا پرکا را با یک قلم داغ شده قطع می کند و در این مرحله پر کردن ریشه دندان تمام می شود.

 

شستشوی ریشه دندان در عصب کشی دندان

لزوم شستشوی کانال ریشه

در عصب کشی دندان زمانیکه کانال ریشه دندان از پالپ یا همان اصطلاح عامیانه عصب دندان کاملاً پاکسازی شد نیاز به شستشو ریشه دارد جهت خارج کردن باقیمانده های ذرات پالپ یا خارج کردن باکتری و میکروب هایی که احتمالاً در حین عصب کشی وارد کانال ریشه دندان شده اند این باکتری ها در طول مدت خارج کردن پالپ با حرکات پیاپی فایل در داخل کانال ریشه می تواند به داخل کانال هدایت شوند بنابراین دندانپزشک لازم است این مدت مرتباً کانال ریشه را شستشو دهد.

2- مواد شستشودهنده کانال ریشه دندان در عصب کشی دندان

A) سرم شستشو که همان محلول نمکی موجود در داروخانه هاست و برای شستشو کانال ریشه دندان مورد استفاده قرار می گیرد.

B) محلول کلر هگزیدین: محلول کلر هگزیدین یک دهانشویه آنتی باکتریال قوی است که در عصب کشی دندان برای شستشو دادن کانال ریشه دندان مورد استفاده قرار می گیرد.

C) EDTA: EDTA هم یکی از موادی است که برای شستشوی کانال ریشه دندان در عصب کشی دندان مورد استفاده قرار می گیرد که خاصیت آنتی باکتریال زیادی دارد.

 

 

3- وسایل شستشودهنده ریشه

برای شستشوی ریشه دندان در حین عصب کشی دندان از یک سرنگ شستشو و سرسوزن مناسب استفاده می شود که دندانپزشک بسته به میزان نیاز خود از محلول شستشودهنده داخل سرنگ کشیده و با سر سوزن مناسب داخل کانال ریشه دندان هدایت می کند. این سرنگ های شستشو در گنجایش های متفاوت cc5 و cc10 و cc20 در بازار موجود می باشد.

4- شستشوی ریشه به طول کامل چه زمانی انجام می شود؟

زمانیکه دندانپزشک از پاکسازی کامل ریشه دندان از پالپ یا همان عصب دندان اطمینان پیدا کرد زمان شستشوی نهایی است که در این زمان دندانپزشک دهانه ورودی عصب از کف دندان یا همان اوریفیس را کمی گشادتر کردده و سر سوزن شستشو را کمی خم کرده داخل کانال فرومی کند طوری که داخل کانال گیر نکند و محلول شستشودهنده را با کمک سر سوزن به داخل کانال هدایت کرده و شستشوی نهایی را انجام می دهد.

5- تبعات شستشوی ناکافی کانال ریشه دندان چیست؟

چنانچه در حین عصب کشی و بعد از پایان عصب کشی دندان، شستشو به میزان کافی و به موقع انجام نشود ممکن است باکتری های موجود در دهان و بزاق بیمار به داخل کانال ریشه دندان نفوذ کرده و باعث التهاب و عفونت شود و بیمار بعد از درمان هم تا مدت زیادی با مشکلاتی از جمله دردهای زیاد و یا آبسه بعد از درمان مواجه شود.

 

6- شستشوی کانال بین جلسات درمان ریشه چرا باید انجام شود؟

اگر بیمار با عفونت و آبسه جهت عصب کشی به دندانپزشک مراجعه کرده باشد حتماً باید عصب کشی دندان در دو جلسه یا بیشتر انجام شود و دندانپزشک پس از پاکسازی کامل کانال ریشه دندان از پالپ یا همان عصب دندان کانال ریشه دندان را شستشو داده و دندان را پانسمان کند و زمان لازم جهت برطرف شدن عفونت و آبسه طی شود و سپس اقدام به پر کردن ریشه و تاج دندان کند.

درمان مجدد در عصب کشی دندان

 

چه زمانی در عصب‌کشی دندان درمان مجدد توصیه می‌شود؟

در صورتیکه دندانپزشک موفق به عصب‌کشی دندان تمامی کانال‌های ریشه نشود یعنی به دلایلی نتواند تمامی کانالهای ریشه را پیدا کند و آن‌ها را عصب‌کشی دندان یا پاکسازی کند نیاز به عصب‌کشی می‌باشد که در اینصورت بیمار احساس درد در دندان موردنظر را ممکن است تا مدتها بعد از درمان داشته باشد. در بررسی‌های پاراکلینیکی ممکن است کانال اضافی مشاهده نشود و زمانیکه پرکردگی دندان تخلیه می‌شود دندانپزشک قادر به مشاهده و پیدا کردن کانال اضافه یا عصب‌کشی نشده نشود که در اینصورت عصب‌کشی دندان مجدد انجام می‌شود و یا در مواردیکه عصب‌کشی دندان به صورت ناقص انجام شده باشد یعنی کلیه کانالهای دندان توسط دندانپزشک پیدا شده و پاکسازی شده است ولی به صورت ناقص یعنی تا انتهای کانال ریشه باز نشده و تمیز نشده باشد که این مورد در مشاهدات پاراکلینیکی مشهود است یعنی چنانچه فرد بیمار با عکس OPG به دندانپزشک مراجعه کند دندانپزشک با مشاهده عکس متوجه این عصب‌کشی دندان ناقص خواهد بود که چنانچه عصب‌کشی دندان به صورت ناقص انجام شده باشد یعنی کانال‌های دندان و یا یکی از کانال‌ها به طور کامل پاکسازی و باز شده باشد فرد بیمار ممکن است همچنان احساس درد داشته باشد و متأسفانه معضل دیگر عصب‌کشی دندان ناقص در طول زمان ممکن است در انتهای ریشه‌ای که به صورت ناقص عصب‌کشی دندان شده باشد ایجاد کیست یا ضایعه کند که این کیست‌ها با گذشت زمان منجر به تحلیل استخوان در نهایت از دست رفتن دندان شود که در این موارد درمان عصب‌کشی نیاز به تجدید دارد.

فرد ذیصلاح جهت درمان مجدد ریشه (عصب‌کشی دندان مجدد) چه کسی است؟

در درمان مجدد ریشه یا همان عصب‌کشی دندان مجدد دندان موجه‌ترین فرد دندانپزشک دارای بورد تخصصی‌اند و اندودنتیکس می‌باشد اما در مواردی که درمان مجدد ریشه با شکل خاصی از جمله کلسیفیه بودن کانال‌ها یعنی بسته شدن کانال‌های ریشه دندان و یا خمیدگی در انتهای دندان مواجه نباشد دندانپزشک عمومی هم می‌تواند درمان مجدد ریشه را انجام دهد.

 

مراحل درمان ریشه مجدد دندان یا همان عصب کشی مجدد دندان چیست؟

1- خارج کردن پرکردگی

2- خارج کردن پرکردگی کانال‌های ریشه دندان (خارج کردن گوتا برکا)

3- تمیز کردن کانال‌ها تا انتها توسط فایل دستی یا فایل‌های روتاری

4- شستشوی کانال‌ها

5- پاکسازی کانال‌ها به طور کامل

6- پر کردن کانال‌ها به صورت کامل و دقیق تا انتها

7- پر کردن تاج و دندان

برای درمان مجدد ریشه دندان دندانپزشک ابتدا باید پرکردگی تاج دندان را به طور کامل تخلیه کند تا سطح مقطع ورودی کانال‌ها را به طور کامل مشاهده کند زمانیکه این کار انجام شد باید کانال‌ها از مواد پرکردگی یا همان گوتا پرکا که ریشه‌های دندان با آن پر شده است، تخلیه شود. برای پر کردن کانال ریشه دندان از موادی به اسم گوتا پرکا که آغشته به سیلر می‌شود استفاده می‌شود. سیلر در دندانپزشکی گوتا پرکا را به طور کامل به دیواره‌های کانال ریشه دندان می‌چسباند و اصطلاحاً کانال دندان را به طور کامل مهر و موم می‌کند. زمانیکه کانال و ریشه دندان پر شده باشد چون کاملاً خشک و سفت شده است باید از حلال استفاده شود که این زمان دندانپزشک برای حل کردن و خارج کردن گوتا پرکا از ماده‌ای به اسم کلروفرم استفاده می‌کند. کلروفرم در سرنگ‌های بسیار ریز انسولین داخل کانال تزریق می‌شود و کم‌کم گوتا پرکا را حل می‌کند و در این زمان دندانپزشک قادر خواهد بود با استفاده از فایل های دستی یا فایل‌های روتاری گوتا پرکا را خارج کند. زمانیکه دندانپزشک از خارج شدن گوتا پرکا از کانال‌های ریشه دندان به طور کامل اطمینان حاصل کرد کانال را با مواد شستشودهنده به طور کامل شستشو می‌دهد و در این زمان است که عصب‌کشی دندان مجدد ریشه شروع می‌شود. دندانپزشک عصب‌کشی دندان را کامل کرده یعنی چنانچه کانالی اصلاً عصب‌کشی دندان نشده باشد. و یا کانالی تا انتهای ریشه دندن باز نشده باشد این مراحل توسط فایل دستی مخصوص کانال‌های کلسینه یا فایل‌های روتاری انجام می‌شود در این مرحله دندانپزشک با قرار دادن فایل یا گوتا پرکا از باز شدن تمامی کانال‌ها اطمینان پیدا کرده و پاکسازی کانال ریشه دندان پایان می‌یابد. پس از پاکسازی کامل کانال‌های ریشه دندان و اتمام عصب‌کشی دندان مجدد کانال‌ها با سرم شستشو به طور کامل شستشو داده شده و آماده پر کردن می‌شوند که در این مرحله مجدداً کانال‌های ریشه دندان توسط گوتا پرکا مناسب هر کانال و *** سایر که آغشته به ماده سیلر شده است به طور کامل پر شده و مهر و موم می‌شود. زمانیکه دندانپزشک از پر شدن کانال‌های ریشه دندان به طور کامل و صحیح اطمینان پیدا کرد (با گرفتن عکس) اقدام به پر کردن تاج دندان می‌کند که پر کردن تاج دندان بسته به اینکه دندان قدامی یا آسیاب‌های کوچک و بزرگ و بسته به نوع حفره ایجاد شده در تاج دندان با صلاحدید دندانپزشک توسط مواد سربی یا همانم آمالگام یا مواد همرنگ دندان یا همان کامپوزیت پر می‌شود و در این زمان عصب‌کشی دندان مجدد و پر کردن تاج دندان پایان می‌یابد.

 

 هزینه‌های عصب‌کشی مجدد دندان

عصب‌کشی مجدد دندان به چه دلیلی انجام شده است و مراحل انجام آن آیا ممکن است با دشواری‌هایی همراه باشد یعنی اینکه کانال ریشه دندان کلسینه یا بسته باشد و یا در انتها دارای خمیدگی باشد و بسته به اینکه کدام دندان بیمار است یعنی دارای چند کانال است و آیا توسط دندانپزشک متخصص درمان ریشه و یا دندانپزشک عمومی انجام می‌شود. متغیر است اما در تمامی این موارد هزینه عصب‌کشی مجدد دندان کمی بیشتر از عصب‌کشی اولیه دندان است.

 

 عصب‌کشی دندان برای دندان‌هایی که تاج مناسبی ندارند لازم است یا خیر؟

اصولاً زمانیکه عصب‌کشی دندان می‌شود خونرسانی با تاج دندان متوقف شده و اصطلاحاً دندان می‌میرد و در این زمان است که بسته به میزان تاج باقیمانده دندان در زمان پر کردن آن دندانپزشک به بیمار خود مهلت برای روکش کردن دندان می‌دهد دندان‌های عصب‌کشی به دلیل ضعیف شدن دیواره‌های تاج دندان حتماً باید روکش شود تا از شکستن و از دست رفتن دندان پیشگیری شود. چنانچه به هر دلیلی دندان بیمار نیاز به عصب‌کشی مجدد داشته باشد اگر دیواره‌های دندان از دست رفته باشد یعنی شکسته باشد و یا پوسیدگی در آن بسیار زیاد باشد اصولاً با توجه به هزینه‌های احتمالی دندانپزشک توصیه به عصب‌کشی دندان مجدد نمی‌کند اما اگر دندانپزشک با مشاهده ظاهر دندان قادر به ساختن تاج مصنوعی برای دندان موردنظر باشد این عصب‌کشی مجدد دندان انجام شود و با ساختن تاج مصنوعی و روکش کردن دندان از آن  تا مدتی می‌توان محافظت کرد و شخص می‌تواند دندان خود را حفظ کند.

 

 

- عصب‌کشی مجدد دندان از روی روکش

دندان‌ها بعد از عصب‌کشی دندان به دلیل ضعیف بودن دیواره‌های تاج آن و شکنندگی دیواره‌ها اکثراً برای محافظت روکش می‌شوند چنانچه به هر دلیلی آن دندان موردنظر که قبلاً عصب‌کشی شود و روکش شده نیاز به عصب‌کشی مجدد داشته باشد.

در اکثر موارد از روی روکش امکان‌پذیر نخواهد بود. روکش‌های دندان از نظر جنس با هم متفاوت هستند روکش‌های PFM که همان روکش‌های زیرمغز و تاج سرامیکی هستند به دلیل وجود مغز در زیر تاج آنها عصب‌کشی مجدد دندان و از روی روشک با دشواری‌هایی از قبیل شکستگی سرامیک روکش همراه هستند بنابراین چنانچه دندان نیاز به عصبى‌کشی مجدد داشته باشد دندانپزشک روکش را بریده و خارج می‌کند و بعد از انجام عصب‌کشی مجدد دندان اقدام به قالبگیری و روکش کردن همان دندان می‌کند اما در مواردی هم با مرقابت و ملاحظات خاص اگر دندانپزشک قادر به سوراخ کردن سطح رویی روکش و نفوذ به داخل عاج دندان شود عصب‌کشی مجدد دندان از روی روکش امکان‌پذیر خواهد بود که معمولاً این کار ممکن است در مورد دندان‌های قدامی تک کاناله یا آسیاب‌های کوچک دوکاناله امکان‌پذیر باشد اما در مورد دندان‌های آسیاب بزرگ بهتر است که روکش خارج شده عصب‌کشی مجدد انجام شود بعد مجدداً دندن روکش شود.

درد دندان بعداز عصب کشی

علت درد دندان بعد از عصب‌کشی دندان چیست؟

انتظار رفع درد بعد از درمان عصب‌کشی دندان، از جانب بیمار کاملاً طبیعی و به حق است و قانع نشدن بیماران در مورد درد بعد از عصب‌کشی دندان اغلب کار راحتی نیست.

غالباً مهمترین سؤال بیماران این است که مگر «عصب» دندان کشیده نشده است؟؟ پس چطور ممکن است دندانی که عصب ندارد، درد بگیرد؟ در واقع عصب‌کشی دندان، محدود به خارج کردن عصب از داخل دندان بیمار نیست.

درمان عصب‌کشی دندان در اصل شامل پاکسازی کانال‌های ریشه و مسدود کردن مسیر این کانال‌ها با مواد به گونه‌ای که میکروب‌های داخل ریشه کاملاً پاکسازی شده و امکان رشد میکروب‌ها در آینده هم غیرممکن باشد.

تمامی این کارها، نیاز به دقت و زمان زیاد دارد و سبب ایجاد درد بعد از عصب‌کشی دندان خواهد شد.

اگر بیمار قبل از عصب‌کشی دندان درد داشته باشد، احتمال وجود درد بعد از عصب‌کشی دندان بیشتر خواهد بود.

درد بعد از عصب‌کشی دندان مخصوصاً طی 24 ساعت اول، طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد چرا که در بیشتر موارد با دارو قابل کنترل است. بنابراین، این درد بیشتر وقت‌ها به کامل نبودن عصب‌کشی دندان و یا وجود اشکال در درمان ارتباطی ندارد.

حتی تا چند روز بعد از عصب‌کشی دندان، حس درد، در حین غذا خوردن و موقع فشار روی دندان عادی است.

به جهت کمتر شدن درد بعد از عصب‌کشی دندان، بهتر است داروهای تجویز شده توسط دندانپزشک را در اولین فرصت پس از اتمام درمان شروع کنید.

معمولاً مسکن‌ها اگر قبل از رفع بی‌حسی مصرف شوند، اثر بهتری خواهند داشت.

اگر بعد از عصب کشی دندان درد شدید و یا تورم داشتید، خونسردی خود را حفظ کنید و با دندانپزشکتان تماس بگیرید.